niedziela, 5 lutego 2012

„Doctor Who”, sezon 1

Oglądam „Torchwood”, spin-off serialu „Doctor Who”, czas więc na parę słów o samym „Doktorze”. Tylko jak to napisać? Jak napisać, że serial o samotnym przedstawicielu pozaziemskiej cywilizacji Władców Czasu, wraz z ponętną Ziemianką latającym po świecie – czy raczej światach – w angielskiej budce policyjnej z lat 60. XX wieku i regularnie ratującym wszechstworzenie od zagłady przy pomocy kieszonkowego Cudownego Artefaktu może nie być parodią, ale fantastycznym serialem wszech czasów (przynajmniej w naszym wszechświecie)? Dickens i duchy w wiktoriańskim Cardiff, kosmiczni łupieżcy infiltrujący brytyjski rząd, atak morderczych manekinów na Londyn, ostatni człowiek, czy raczej post-człowiek, obserwujący Ziemię ginącą w ogniu Słońca – odcinek za odcinkiem wypełniają brawurowe podróże w czasie i przestrzeni, a szalone przygody, nieobciążone zresztą nadmierną troską o spójność, służą za kanwę nawiązań do popkultury, aluzji politycznych, a przede wszystkim – zjawiskowych efektów specjalnych, co razem daje potężną dawkę dziecięcej frajdy. A w tle biegnie do bólu realistyczny wątek obyczajowy – towarzyszka Doktora, Rose, wychowana w niepełnej rodzinie dziewczyna z mało perspektywicznych rejonów społeczeństwa klasowego, próbuje ułożyć sobie stosunki z chłopakiem, matką i resztą świata. Billie Piper wypadła w swojej roli znakomicie, podobnie jak Christopher Eccleston, jako Doktor dyskretnie uroczy bez popadania w czarusiowatość, lekko przemądrzały bez popadania w zadufanie, wyalienowany, a jednocześnie bardzo ludzki.

Nie jest to właściwie sezon pierwszy, a jedynie pierwszy po przerwie – „Doctor Who” był wcześniej kręcony w latach 1963-89, czyli przez 26 sezonów! Powrócił, po kilkunastu latach obietnic BBC, w 2005, na dzień dobry zgarniając 10 milionów widzów, czemu trudno się dziwić, bo sądząc po bohaterach – szukająca swojego miejsca sprzedawczyni w butiku odzieżowym, domorosły haker zarabiający na życie jako mechanik, mamuśka z bezrobotnej klasy pracującej, z tlenionym kucykiem związanym wyciągniętą frotką i plastikowymi kolczykami w formie różowych serduszek – jest to serial adresowany do tak zwanego zwykłego człowieka. Trudno się powstrzymać od przygnębiających porównań z polską popkulturą, niezdolną do stworzenia nie tylko własnego Doktora, ale nawet porządnej edycji kultowego serialu Brytyjczyków. Pierwsza seria, jedyna wydana w Polsce, zwraca uwagę defektami – od pominięcia jednego z odcinków w spisie odcinków na okładce (na szczęście na płytach są wszystkie), poprzez nienajlepsze tłumaczenie dialogów, aż po paskudne błędy ortograficzne w napisach („morzemy”!). Póki więc mamy to, co mamy, pozostaje zanurzyć się w kulturze brytyjsko-pozaziemskiej.




Ocena: 6/6

sobota, 4 lutego 2012

Enrique Vila-Matas, „Krótka historia literatury przenośnej” (9)

Kolejną niespodzianką było to, że na dnie morza pada deszcz i „gęsto płynie łza, rozlewa się obficie i jak swój własny duch rozpływa się w niejasnym grymasie zapomnienia w morzu rozsądku, gdzie deszcz pada powoli i ukośnie, a to proza płacze...”.




Vila-Matas Enrique, Krótka historia literatury przenośnej. Tłum. Joanna Karasek. Warszawa 2007, s. 97.

piątek, 3 lutego 2012

Gajto Gazdanow, „Wieczór u Claire; Widmo Aleksandra Wolfa”

Wydanie obejmuje dwie króciutkie powieści, z których pierwsza, debiutancki „Wieczór u Claire”, mimo że krótsza, okazała się nie do przebrnięcia. Być może spodoba się miłośnikom Prousta ciepło nastawionym do jego epigonów, bo i tu przez kilkadziesiąt pierwszych stron bohater-narrator przewraca się w łóżku i wspomina dotychczasowe życie – jak podobno skwitował „W stronę Swanna” jego niedoszły wydawca. Wspomnienia te, jak to marzenia senne, płyną pozornie chaotycznie, i to tyle podobieństw formalnych, bo powieści daleko do stylistycznego czaru impresjonizmu Prousta. Poza tym o ile u Prousta historia usiana jest obyczajowymi obserwacjami-perełkami, o tyle u Gazdanowa bohater po prostu bez polotu brnie przez życie. Droga przez mękę.


Ocena: poddałam się na 53 stronie

*

Jeśli zaś chodzi o „Widmo Aleksandra Wolfa”, to niefortunnie zaczęłam lekturę od noty na okładce, więc teraz zostaje mi zacząć od ostrzeżenia dla czytelników, a gratulacji dla wydawnictwa. Trzeba wybitnego poczucia humoru, żeby nazwać utwór „thrillerem”, choćby i „psychologicznym”, po czym opowiedzieć całość do końca, dosłownie aż do ostatniego zdania. A jest to historia człowieka ściganego przez całe życie przez widmo mężczyzny zabitego przezeń w czasie rozruchów. Wrota piekieł, które uchyla wojenna rzeź za sprawą widma nie mogą się zamknąć, a cień apokalipsy zasnuwa dalsze życie bohatera. Opublikowane tuż po wojnie „Widmo” (1947), w porównaniu z młodzieńczym „Wieczorem” (1929), to rzecz zupełnie innego formatu. O ile „Wieczór” eksploatował nostalgię za przeszłością z drętwotą charakterystyczną dla zapożyczeń i manieryzmów, o tyle w „Widmie”, niepokojącym i niejednoznacznym, temat powracającej przeszłości tchnie autentyzmem. Nie był może Gazdanow wielkim pisarzem, ale przynajmniej przerósł sam siebie.


Ocena: 4/6

czwartek, 2 lutego 2012

Lutowy początek roku

Trzy i jedna trzecia roku istnienia bloga – istnienia, bo niezupełnie: pisania. Nawet bez jakichś szczególnych podsumowań można już dostrzec pewne prawidłowości, choćby patrząc na kalendarz archiwum. Cóż, wyzwania inspirują mnie do czytania, ale nie do pisania. Sporadycznie wspominam lektury z wyzwań, pozostałych – nawet i to nie, tuziny wersji roboczych zalegają gdzieś w otchłani, nawet odpisywanie zaniedbuję (niniejszym wszystkich, których to dotyczy, przepraszam). Nie zamierzam zarzucać bloga, ale i ciszy z niego nie przegonię.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...